Επιμέλεια: Παναγιώτης Αθανάσαινας
patha@kathimerini.gr
  |
Στη σημερινή εποχή όπου το Ίντερνετ χρησιμοποιείται και για τη δημιουργία διαπροσωπικών σχέσεων, ένα από τα κύρια μελήματα των χρηστών είναι η δημιουργία μιας εικόνας που να είναι όχι απλά αποδεκτή, αλλά και που να απευθύνεται σε διαφορετικές ομάδες
«Ποια εικόνα προβάλλετε;» είναι η κεντρική ερώτηση στην έρευνα του Μαρκ Λίρι, καθηγητής ψυχολογίας και νευρολογίας στο πανεπιστήμιο Ντιουκ της Βόρειας Καρολίνα. Ο Λίρι μελετά τη διαχείριση της προσωπικής εικόνας για παραπάνω από είκοσι χρόνια, ενώ τελευταία έχει μεταθέσει το πεδίο ερευνών του στους δικτυακούς κόσμους και κοινότητες.
«Μας έχει κάνει εντύπωση το δίλημμα των ανθρώπων», αναφέρει ο Λίρι σε σχετική μελέτη που πραγματεύεται τον τρόπο που οι άνθρωποι κατασκευάζουν τα δικτυακά τους προφίλ. «Κάποιοι ξεκινούν από το κοινό στο οποίο θα απευθύνονται, ενώ κάποιοι άλλοι επιδιώκουν να προβάλλουν τα θετικά τους σημεία. Σαν καθηγητής, η σελίδα μου στο Facebook έχει αναγκαστικά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Δεν μπορώ να ανεβάσω φωτογραφίες μου την ώρα που παίζω παιχνίδια σε κονσόλες».
Ακαδημαϊκοί αναφέρουν ότι τα μεγάλα sites κοινωνικής δικτύωσης όπου οι χρήστες αναζητούν από απλές διαδικτυακές επαφές μέχρι και ιδιαίτερες προσωπικές στιγμές, παροτρύνουν με τη δομή τους στην ουσία να ενσαρκώσουν ρόλους που θα παίξουν ανάλογα με τον χαρακτήρα και το ύφος του site. «Τα προφίλ σε αυτά τα site λειτουργούν σαν στεροειδή της προσωπικής μας εικόνας», σχολιάζει σχετικά ο Τζόζεφ Γουόλτερ, καθηγητής επικοινωνίας στο πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Επειδή όμως συνιστούν νέες μορφές επικοινωνίες, «οι άνθρωποι δε φαίνεται να γνωρίζουν ακόμη ποιες είναι οι καλύτερες πρακτικές», αναφέρει.
| ||||||||||||||||
|
|
Μεταξύ των θέσεων του Γουόλτερ αναφέρεται ότι η ελκυστικότητα των φίλων κάποιου στο Facebook τελικά προσδιορίζει και επηρεάζει την ελκυστικότητα του ίδιου από τρίτους. Σ ε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε επιστημονικό περιοδικό, ο Γουόλτερ και οι συνεργάτες του βρήκαν ότι οι χρήστες του Facebook που είχαν σχόλια από ελκυστικά άτομα θεωρούνταν οι ίδιοι πολύ πιο ελκυστικοί από άλλους που δεν είχαν σχόλια ή τα σχόλια τους δεν ήταν από άτομα που θεωρούνται ελκυστικά.
Πολλές από τις στρατηγικές που έχουν παρατηρηθεί περιλαμβάνουν διάφορες τακτικές, όπως η αναφορά ή χρήση ενός ηχηρού και αναγνωρίσιμου ονόματος για το προφίλ, η επίδειξη ηγετικών ικανοτήτων, η προσεκτικά καταρτισμένη λίστα που αφορά τα αγαπημένα βιβλία, τις ταινίες και τις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου με τέτοιο τρόπο που να κινήσει το ενδιαφέρον.
Σε μια άλλη μελέτη σχετικά με τις προσωπικές γνωριμίες και σχέσεις που συνάπτονται μέσω Ίντερνετ, καθηγητές τριών διαφορετικών πανεπιστημίων κατέληξαν ότι η απουσία οπτικής και ακουστικής επαφής, οδηγεί σε νέες τακτικές παρουσίασης του εαυτού. Η αποστολή ενός μακροσκελούς email προς το πρόσωπο που μας ενδιαφέρει για παράδειγμα, μπορεί να δείχνει απελπισία, ενώ αντίθετα η χρονική απόσταση μεταξύ μηνυμάτων δείχνει ότι το άτομο έχει κι άλλα ενδιαφέροντα εκτός της δικτυακής του ζωής, στοιχείο που στην πλειοψηφία των περιπτώσεων θεωρείται θετικό.
Μια ακόμη συνηθισμένη πρακτική που συναντάται είναι η απόκρυψη της πραγματικής ηλικίας και η δημοσίευση παλιότερων φωτογραφιών. Ειδικά σε ότι αφορά τις τελευταίες, η επιλογή τους δε γίνεται τυχαία, αλλά έπειτα από προσεκτική επιλογή των φωτογραφιών που περιγράφουν καλύτερα τον χρήστη και την εικόνα που θέλει να προβάλλει.
«Χρησιμοποιώ φωτογραφίες που με περιγράφουν», αναφέρει ο Λέοναρντ Λέοντζ, 44 ετών, σεφ στη Φλόριδα των ΗΠΑ και μέλος του Facebook. «Φωτογραφίες μου στην κουζίνα, με φίλους, που περιγράφουν την προσωπικότητά μου: φιλικός και ευχάριστος χωρίς να είμαι ακραίος». Η Κλερ Ρίτσαρντσον από την άλλη, 17 ετών, έχει αποστείλει αιτήσεις φοίτησης σε διάφορα πανεπιστήμια και για αυτό προσέχει τις φωτογραφίες που δημοσιεύει στο προφίλ της, ώστε να δώσουν τη σωστή εντύπωση σε όποιον υπεύθυνο πανεπιστημίου επισκεφτεί το προφίλ της.
Ο Κιθ Χάμπτον, αναπληρωτής καθηγητής της Σχολής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, θεωρεί λάθος το ότι τα sites κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν τη δημιουργία ενός μόνο προφίλ για κάθε χρήστη. Η αποτελεσματικότητα διαχείρισης εντυπώσεων, σύμφωνα με τον Χάμπτον, επιβάλει τον ανασχεδιασμό των ιστοσελίδων αυτών ώστε οι χρήστες να μπορούν να προβάλουν διαφορετικά στοιχεία σε διαφορετικές ομάδες. Εξάλλου, στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, άλλα είναι τα στοιχεία που προβάλουμε στον προϊστάμενό μας και άλλα στους στενούς μας φίλους.
Μέσα σε όλα αυτά, δε μπορεί να μην αναφερθούν οι χρήστες εκείνοι που, παρά τις προειδοποιήσεις των ειδικών για την ασφάλεια προσωπικών δεδομένων, δε φαίνεται να νοιάζονται και δε διστάζουν να δημοσιεύσουν στο προφίλ τους άσεμνες φωτογραφίες και υλικό. «Ίσως αυτοί οι χρήστες να είναι η απόδειξη ότι το μέλλον τους είναι τόσο ασφαλές που κανένα κοινωνικό δίκτυο δεν μπορεί να το θέσει σε κίνδυνο», καταλήγει ο Χάμπτον.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες New York Times
